Kemalpaşa sahilinde bulunan ve Makriali Kilisesi, restorasyon çalışması ile turizme kazandırılmayı bekliyor.
Osmanlı döneninde Makriali “çarşı” olarak kullanılan bölgeden ismini alan kilisenin Lazca ismi “Noğedi” olarak biliniyor.
Tarihi geçmişi olan kilisenin bakımsız hali dikkat çekiyor. Yetkililerin kiliseyi restore edip turizme kazandırması bekleniyor.
Makriali Kilisesi hakkında:
Makriali Antik Çağda Kolheti'deki yerleşim yerlerinden biridir. Makriali'deki en önemli tarihsel yapı, Makriali Kilisesi olarak bilinen köy kilisesidir. Tek nefli bir yapı olan kilise duvar resimleriyle bezenmişti. Rivayetlere göre; Altınpost efsanesindeki Teselya Kralı Athamas'ın oğlu Pheriksos ve kızı hele ile birlikte doğudaki Kolkhis'e uçarlarken kız kardeş Helle Çanakkale boğazında düşer boğulur. Pheriksos kız kardeşinin naşını yanında getirerek Kolkhis (Makriali ye) sırlarındaki bu topraklara gömer. MS.13.yy.da Makriali kilisesi Altınpost efsanesinde adı geçen Hele'nin mezarının üstüne kurulmuştur. Bir kısmı bugün de ayakta olan kiliseye batı tarafına bitişik yüksekçe bir yapı yer alır. Deniz kıyısında yer alan kiliseye bitişik bu yapının aynı zamanda deniz feneri işlevine sahip olduğu bilinir. Gürcü Kralı V. Büyük Bagrat (1360-1393) ile Trabzon İmparatorluğu 3.Aleksi(1349-1390)'nin kızı prenses Anna Komnenos Muhteşem bir düğün töreniyle (MS. Haziran 1367) bu kilisede evlenmişlerdir. M. Panaretos'un bilgilerine göre Makriali'deki düğüne Trabzon İmparatoru ve eşinin dışında hem karadan hem denizden binlerce askerden oluşan ordular da katılmıştır. Makrial Kilisesi HOPA Piskoposluğunun bünyesindeydi. 1753'te İmereti, Batı Gürcistan Patriğine bağlı Hopa Piskoposluğu (Son Piskopos POLIMON) Kaldırılmıştır. Araştırmacı Z.Liozen in izlenimlerine göre O dönemde insanlar bu kiliseden korkuyorlardı. Onların inancına göre bu kiliseye her gece Dev bir karganın kanatlarına binen gözlerinden ateş saçan şeytanlar gelirmiş.
Makriyali Kilisesi veya Noğedi Kilisesi, Artvin ilinin Kemalpaşa ilçe merkezine yakın bir yerde, deniz kıyısında konumlanan orta çağdan kalma bir kilisedir. Kilisenin bulunduğu yerin Osmanlı döneminde Makriyali / Makriyal olarak adlandırılması ve buranın adının Lazca Noğedi olmadından dolayı bu adlarla anılmaktadır. Makriyali'nin adının Kemalpaşa olarak değişmesinden sonra kiliseye Kemalpaşa Kilisesi de denmiştir.
Tek nefli bir köy kilisesi olan Makriyali Kilisesi, duvar resimleriyle bezenmişti. Bu duvar resimlerinden geriye sadece izleri kalmıştır. Bir kısmı bugün de ayakta olan kiliseye batı tarafından bitişik bir yapı yer alır. Deniz kıyısında yer alan kiliseye bitişik yüksekçe bu yapının deniz feneri işlevine sahip olduğu sanılır. Gürcü Kralı V. Bagrat ile Trabzon İmparatorluğu prensesi Anna Haziran 1367'de bu kilisede evlenmişlerdir.[1][2]
Baedeker'in “1914 Rusyası” eski Makriyali Kilisesi'nin ilgi çekici kalıntılarından bahseder. 1969 yılında bölgeden geçen bir gezgin yolun solunda bulunan açık ve alçak yerdeki terk edilmiş kiliseden bahseder. Kilisenin, Sovyetler Birliği-Türkiye sınırındaki Sarpi köyünün 4 km kuzeyinde bulunduğunu belirtir.
Haber: Eda BAŞAR ÖZKAN
